Lakowanie zębów
Lakowanie to zabieg profilaktyczny. Polega on na zabezpieczeniu bruzd i zagłębień anatomicznych na zębach trzonowych i przedtrzonowych poprzez pokrycie ich lakiem szczelinowym. Takie działanie zapewnia ochronę zęba w okresie największej jego podatności na próchnicę.
Powierzchnie żujące zębów bocznych ze względu na swoją budowę, znacznie trudniej oczyścić z resztek pokarmowych, zwłaszcza dzieciom, które nie mają jeszcze odpowiednich zdolności manualnych. Włókna szczoteczki do zębów zazwyczaj mają średnicę 0,15-0,25 mm. a średnica bruzd 0,1 mm. Obecnie dostępne są również szczoteczki z mniejszą średnicą niż standardowa np. szczoteczka CURAPROX CS 5 460 ultra soft 5 460 włókien Curen® o średnicy 0,1 mm!
Zalegające resztki pokarmowe są dobrą pożywką dla bakterii i sprzyjają gromadzeniu się płytki nazębnej, a w konsekwencji tworzeniu wczesnych ognisk próchnicy. Kolejnym problemem wynikającym z ukształtowania powierzchni zgryzowej jest brak możliwości samoczynnego opłukiwania śliną i buforowania środowiska kwaśnego w tych miejscach. Dlatego powierzchnie żujące, zwłaszcza głębokie bruzdy zębów, należy stosunkowo wcześnie pokryć preparatem, który je spłyci co będzie następstwem zmniejszenia ryzyka lub wydłużenia czasu rozwoju zmian próchnicowych.
Wskazania do zabiegu
Wskazania powinny być dobierane indywidualnie w zależności od potrzeb np. zwyczaje żywieniowe i nawyki higieniczne. Należy wziąć pod uwagę stopień ryzyka rozwoju próchnicy, mając na uwadze stan uzębienia mlecznego. Najważniejsza jest wczesna ingerencja, najlepiej bezpośrednio po wyrznięciu, maksymalnie do 3-4 miesięcy po erupcji korony zęba.
Najczęściej zabiegowi lakowania są poddawane:
- głębokie bruzdy świeżo wyrzniętych zębów bocznych (trzonowych i przedtrzonowych zębów stałych oraz trzonowych zębów mlecznych),
- anatomiczne zagłębienia utrudniające samooczyszczanie np. guzek Carabellego oraz guzek szponowaty,
- otwory ślepe w górnych siekaczach bocznych,
- zęby boczne u dzieci niepełnosprawnych.
Przeciwwskazania do zabiegu
- początkowe ogniska próchnicowe – białe plamy
- trudne do zdiagnozowania przebarwienia w bruzdach zębów,
- trudności w utrzymaniu suchości pola zabiegowego w czasie zabiegu,
- zęby częściowo wyrznięte, ze względu na brak możliwości wyeliminowania wilgoci.
Wyróżnia się 5 typów bruzd:
-
- V – lejkowate
- IK – klepsydrowate
- I – lejkowate
- U – szerokie
- bruzdy nieregularne
Rodzaje laków – podział
1. Ze względu na rodzaj materiału
- Materiały na bazie żywic:
*żywice epoksydowe BIS-GMA (światłoutwardzalne np. Helioseal, Fissurit; chemoutwardzalne);
*kompozyty typu flow np. Tetric flow;
*kompomery typu flow np. Compoglass flow.
- Cementy glasjonomerowe
Kapsułki aktywowane we wstrząsarce, o odpowiednio luźnej konsystencji np. Fuji Triage.
2. Ze względu na sposób wiązania
- Chemoutwardzalne
- Światłoutwardzalne
- Dualne
3. Ze względu na kolor
- Przezroczyste – są bardziej estetyczne i dzięki temu można dostrzec ewentualną próchnicę powstającą pod lakiem na dnie bruzdy, np. Helioseal Clear, UltraSeal XT Plus.
- Zabarwione – widoczne, w związku z czym ułatwiają obserwację szczelności laku. Wyróżniamy wśród nich laki:
*mlecznobiałe – najczęściej używana forma np. Helioseal F;
*w kolorze zęba – wysoka estetyka i niezauważalna forma laku np. Arkona lak szczelinowy;
*kolorowe – łatwość kontrolowania szczelności laku np. Flow Color firmy Arkona.
4. Ze względu na zawartość fluoru
- zawierające fluor – Helioseal F, Fissurit F, UltraSeal XT Plus;
- bez fluoru – Helioseal, Fissurit.